Właściwości kolagenu. Oddzielamy fakty od mitów

W ostatnich latach popularność kolagenu wzrosła tak znacznie, że możemy mówić o pewnego rodzaju boomie. Wraz z kolejnymi preparatami na rynku pojawiają się również kolejne informacje o jego wszechstronnych właściwościach. W tym gąszczu łatwo natknąć się na niesprawdzone informacje. W artykule obalimy kilka mitów oraz potwierdzimy fakty dotyczące kolagenu, oparte na dowodach naukowych.

Mity o kolagenie, w które nie warto wierzyć

Mity dotyczące kolagenu najczęściej związane są z dwiema kwestiami. Pierwsza to jego bardzo wszechstronne i błyskawiczne działanie. Druga to przypisywanie mu właściwości, których nie posiada. Wyjaśniamy, jak jest naprawdę.

Mit 1: Kolagen w kremie wnika głęboko i buduje nowe włókna kolagenowe w skórze

To jedno z najczęściej powtarzanych, ale niestety nieprawdziwych twierdzeń. Cząsteczki kolagenu są zbyt duże, aby przeniknąć do głębszych warstw skóry, gdzie produkowany jest naturalny kolagen. Nie mogą więc budować nowych włókien kolagenowych ^(1,2).

Kremy z kolagenem zawierają go często jako jeden z wielu składników, którego zadaniem jest zwiększenie nawilżenia i jędrności skóry. Dzięki temu preparaty mogą dawać trwające przez jakiś czas uczucie gładkości, ale to wszystko, ponieważ działają wyłącznie na powierzchni skóry ^(1,2).

Mit 2: Każdy kolagen działa tak samo – typ nie ma znaczenia

To kolejne uproszczenie. W naszym organizmie istnieje 28 typów kolagenu, a każdy z nich pełni nieco inną funkcję ⁽³⁾. Na przykład kolagen typu I jest głównym składnikiem skóry, włosów i paznokci, kolagen typu II buduje chrząstkę stawową, a kolagen typu III występuje m.in. w skórze i naczyniach krwionośnych ⁽⁴⁾.

Wybierając np. suplement diety z kolagenem, warto zwrócić uwagę właśnie na jego typ, w zależności od tego, jakiego efektu się spodziewamy, jakie tkanki czy układ organizmu chcemy wspierać.

Mit 3: Przyjmowanie kolagenu to szybkie i cudowne rozwiązanie na zmarszczki

Choć dodatkowe stosowanie kolagenu może przynieść korzyści dla skóry, nie jest to magiczna mikstura, która natychmiast wymaże wszystkie zmarszczki. Zawiedziemy się, jeśli uwierzymy w zapewnienia, że rezultaty osiągniemy w kilka dni, bo stosujemy „kolagen na zmarszczki”.

Efekty wymagają czasu, badania wskazują, że optymalny minimalny czas suplementacji kolagenu to 12 tygodni regularnego stosowania ⁽⁵⁾.

Ważne fakty o kolagenie, którym można zaufać

Zanim zaczniemy uzupełniać swoją dietę produktami z kolagenem, warto dowiedzieć się o nim więcej, korzystając z wiarygodnych źródeł.

Ważne!

Merytoryczne treści to takie, w których większość podanych informacji ma swoje odniesienie do danych, analiz medycznych czy wyników badań klinicznych. Są one przecież dostępne nie tylko dla ekspertów medycznych.

Zerknijmy na dwa fakty dotyczące suplementacji kolagenu i ich naukowe wyjaśnienie.

Fakt 1: Kolagen hydrolizowany jest lepiej przyswajalny niż natywny

Hydroliza kolagenu to proces rozbicia dużych jego cząsteczek na mniejsze części – peptydy kolagenowe, po uprzednim rozplątaniu kolagenu z charakterystycznej dla niego struktury potrójnej helisy. Wskutek tego procesu powstaje kolagen hydrolizowany ⁽⁶⁾.

Ze względu właśnie na rozmiar cząsteczek, taki kolagen jest łatwiej wchłaniany z przewodu pokarmowego niż kolagen natywny o dużej masie cząsteczkowej i strukturze potrójnej spirali.

Czy wiesz, że…

Kolagen hydrolizowany może zostać efektywniej wykorzystany przez organizm do produkcji własnego kolagenu ⁽⁶⁾.

Fakt 2: Kolagen może wspierać zdrowie skóry, włosów i paznokci

Badania sugerują, że kolagen hydrolizowany może nas wspierać w walce przeciw starzeniu się skóry. Jak? Przyczyniając się do poprawy właściwości skóry ⁽²⁾:

• wspiera jej elastyczność i nawilżenie
• korzystnie wpływa na zmniejszenie widoczności drobnych linii
• wspiera w redukcji zmarszczek

W przypadku włosów uważa się, że kolagen może korzystnie wpłynąć na ich gęstość i zdrowy wygląd. Badania dotyczące wpływu doustnego kolagenu na paznokcie wskazują na poprawę ich stanu, zmniejszenie łamliwości oraz zwiększenie tempa wzrostu ⁽²⁾.

Jeśli Twoja dieta nie dostarcza odpowiedniej ilości kolagenu, warto rozważyć dodatkową suplementację dla optymalnej kondycji skóry i całego organizmu. Tym bardziej że kolagen, który przyjmujemy wraz z dietą, jest słabo przyswajalny i nie ma go zbyt wiele.

Należy oczywiście pamiętać o zdrowym stylu życia, unikając czynników, które powodują degradację kolagenu, jak np. bogata w cukry proste dieta czy nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV ⁽²⁾.

Świat kolagenu jest fascynujący, ale wymaga czasem krytycznego spojrzenia. Nie dajmy się zwieść obietnicom cudownych efektów i natychmiastowej likwidacji głębokich zmarszczek. Świadomy wybór to klucz do wykorzystania prawdziwego potencjału tego ważnego dla nas białka. Skupmy się na faktach, opartych na dowodach naukowych.

Na podstawie:

1. Szu-Yu Pu, Ya-Li Huang, Chi-Ming Pu, Yi-No Kang et al. Effects of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 2023, 15, 2080, 1-20.
2. Górska M., Ziaja M., Drab K. Wpływ suplementacji kolagenu na jakość skóry, włosów i paznokci. Polish Journal of Cosmetology 2023, 26(4): 187-195.
3. Ricard-Blum S. The Collagen Family. Institut de Biologie et Chimie des Prote´ines, Universite´ Lyon, 1-20. Cold Spring Harb Perspect Biol 2011;3, 1-20.
4. Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Marona H. Kolagen – struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej. Pracownia Chemii Kosmetycznej Zakładu Chemii Bioorganicznej Katedry Chemii Organicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków; 1-7.
5. Do-Un Kim, Hee-Chul Chung, Jia Choi, Yasuo Sakai 3, Boo-Yong Lee. Oral Intake of Low Molecular Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity, and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients 2018, 10, 826.
6. Hydrolyzed Collagen – Sources and Applications. López A. L., Morales-Peñaloza A., Martínez-Juárez V. M. et al. Molecules 2019, 24, 4031; 2-16.